استعدادیابی مجموعه ای از فرایندهایی است که برای جذب نامزدها با پتانسیل بالا در زمینه مد نظر طراحی شده اند. همچنین هدف آن توسعه، ایجاد انگیزه و حفظ استعدادهای برتر است. این کار یک جنبه از مدیریت منابع انسانی و عملکرد به حساب می آید. «استعداد» را نباید با «مهارت» اشتباه گرفت. هنگام شناسایی استعدادها، به دنبال پتانسیل استفاده نشده افراد هستند، بعد از آن می توان مهارت های لازم برای دستیابی به این پتانسیل را به آن ها آموزش داد. با آموزش مهارت های جدید به افراد با پتانسیل بالا، به رشد آن ها کمک می شود.
تعریف استعدادیابی
هر انسانی از نظر استعداد با سایر اطرافیان خود تفاوت هایی را نشان می دهد و از استعدادهای منحصر به فردی برخوردار است. استعدادیابی مجموعه ای از فعالیت ها را در بر دارد که طی آن توانمندی های هر فرد مشخص می شود و به فرد کمک خواهد کرد در مسیر درست زندگی قرار بگیرد. از این رو یکی از بزرگترین دغدغه هر فردی شناسایی استعدادها و توانایی هایی خواهد بود که در آن ها عملکرد بهتری نشان می دهد. وقتی فردی در یک زمینه بااستعداد شناخته شود، این بدین معناست که به صورت بالقوه، شبکه عصبی آن زمینه در مغز او فعالیت می کند.
به همین دلیل با شناخت و به کارگیری استعدادهای هر فرد می توان به او کمک کرد تا در کمترین زمان و با حداقل تلاش، بهترین عملکرد را نشان دهد و به موفقیت برسد. اغلب افراد قبل از مراحل مهم زندگی همچون انتخاب رشته تحصیلی یا شغل به دنبال شناسایی استعدادهای خود هستند.
هر چقدر افراد زودتر برای استعدادیابی اقدام کنند و توانمندی های بالقوه خود را بشناسند، تاثیر بیشتری در دریافت مهارت های بیشتر توسط آن ها خواهد داشت و سریع تر به موفقیت می رسند. اما شناسایی استعداد مختص سن، قشر، طبقه اجتماعی خاصی نخواهد بود و هیچ وقت برای شناسایی استعدادهای افراد دیر نیست.
اهمیت استعدادیابی
پرورش استعدادها را می توان سلاحی مخفی برای موفقیت هر فرد در زمینه های مختلف دانست. امروزه مفهوم توسعه استعدادها نسبت به گذشته اهمیت بیشتری یافته است. زیرا افراد با پیدا کردن استعدادها و توانایی های خود می توانند در طول زندگی تصمیماتی بگیرند که در آخر از آن پشیمان نشوند و وقت و هزینه آن ها در این تصمیم گیری هدر نرفته باشد.
با این حال هنوز هم بسیاری از افراد اهمیت استعدادیابی را نادیده می گیرند و حتی اطلاعات زیادی در رابطه با آن ندارند. استعدادیابی از آن جهت اهمیت پیدا کرده است که باعث می شود ظرفیت های ویژه افراد برای رسیدن به موفقیت در راه کسب توانایی و مهارت های منحصر به فرد کشف شود.
استعدادیابی ورزشی، راهی برای شناسایی، توسعه و بهره برداری از مهارت هایتان
مزایای استعدادیابی
استعدادیابی یکی از مهم ترین اقداماتی است که هر فردی برای رسیدن به موفقیت باید انجام دهد و این کار علاوه بر موفقیت آن ها، مزایای زیادی به همراه دارد که شامل موارد زیر می شود:
برخی از مزایای استعدادیابی در زندگی فردی
- مهم ترین مزیت شناسایی استعداد این است که فرد در زندگی خود احساس سودمندی و رضایتمندی بیشتری خواهد داشت.
- شناسایی استعداد هر فرد باعث می شود نیروهای بالقوه او رشد کند و در نتیجه عزت نفس و احساس خوشبختی در زندگی اش افزایش پیدا خواهد کرد. در نتیجه احساس پوچی و ناتوانی او نیز کمتر خواهد شد.
- مزیت دیگر استعدادیابی این است که فرد را قادر می سازد تا هدف مشخصی در زندگی خود در نظر بگیرد و سایر تصمیمات خود را نیز در راستای آن برنامه ریزی کند. در نتیجه فرد کمتر دچار سردرگمی خواهد شد و سریع تر به موفقیت خواهد رسید.
- شناسایی استعداد هر فرد به او کمک می کند، در تصمیم گیری های مهم به دیگران وابسته نشود و برای انتخاب مسیرهای مهم توانایی های خود را مدنظر قرار دهد.
برخی از مزایای استعدادیابی در سال های تحصیل
- هر فردی که رشته تحصیلی اش را بر اساس استعدادهای خود انتخاب کند، راحت تر به هدف مورد نظر خواهد رسید.
- استعدادیابی در انتخاب رشته که یکی از مراحل مهم زندگی هر فرد است، تاثیر به سزایی دارد. در واقع شناسایی استعداد باعث می شود در آینده برای افراد مشکلات و ناکامی های جبران ناپذیر به وجود نیاید.
برخی از مزایای استعدادیابی در زمینه شغلی
- صاحبان مشاغل با در نظر گرفتن استعداد افرادی که استخدام می کنند، آن ها را در سمت های شغلی مناسبی منصوب خواهند کرد.
- با شناسایی استعداد افراد کارهایی به آن ها محول می شود که توانایی زیادی در انجام آن دارند و در نهایت به احساس سودمندی و رضایتمندی در آن ها منجر خواهد شد.
- با شناختن استعداد افراد در زمینه شغلی، زمان و انرژی کمتری برای آموزش مهارت ها صرف خواهد شد.
- شناسایی استعداد افراد به آن ها انگیزه کافی برای ادامه مسیر زندگی و کار کردن می دهد.
بیشتر بخوانید: استعدادیابی ورزشی کودکان
نحوه استعدادیابی افراد
گام اول در استعدادیابی توجه به علائم و نشانه ها است. معمولا وقتی فرد در یک زمینه استعداد دارد، آن فعالیت خاص را صرف نظر از طول زمان و خستگی جسمانی با اشتیاق و انگیزه، با سرعت عمل زیاد و عملکرد بهتر انجام می دهد و از انجام آن احساس قدرت و رضایت می کند. به همین دلیل سریع تر از افراد دیگر در آن حیطه خاص به موفقیت می رسد.
گام دوم در شناسایی استعداد افراد در نظر گرفتن اهداف و آرزوها خواهد بود. برخی از افراد فعالیت خاصی را بدون توجه به سود آن و تنها برای به دست آوردن رضایت درونی خود انجام می دهند. بنابراین برای شناختن استعداد افراد به آن ها پیشنهاد می شود بدون در نظر گرفتن امکانات و محدودیت ها، لیستی از اهداف، علایق و آرزوهای خود را بنویسند. گام سوم استعدادیابی را مشاوره و نظرسنجی از کارشناسان و صاحبان تجربه تشکیل می دهد.
جهت اطلاع بیشتر، به مقاله ی عوامل پایدار در استعدادیابی ورزشی مراجعه نمایید.
جمع بندی
استعداد یک توانایی ذاتی و طبیعی است که به عنوان هدیه ای الهی به همه انسان ها داده شده است. بنابراین هیچ فرد بدون استعداد در جهان وجود ندارد، اما افراد از نظر استعدادها با هم متفاوت هستند. اگرچه بهتر است افراد در سنین پایین استعدادیابی شوند تا سریع تر در مسیر موفقیت قرار بگیرند. با این حال هیچ وقت برای شناسایی استعداد افراد دیر نخواهد شد.
