در حقیقت عوامل ژنتیکی می توانند به طور مثبت در عملکرد ورزشی بازیکنان نقش تاثیرگذاری ایفا کنند. اما تنها داشتن ژنتیک خوب برای موفقیت در فوتبال کافی نیست. در کنار ژنتیک خوب، داشتن یک برنامه ریزی دقیق و شخصی برای تمرین، رژیم غذایی مناسب، خواب آرام و تعادل عاطفی به بازیکنان کمک می کند تا سریع تر در فوتبال به موفقیت برسند. امروزه در بسیاری از کشورهای جهان به منظور استعدادیابی ژنتیکی فوتبال و انتخاب بازیکنان با استعداد، از آزمایش ژنتیکی استفاده می شود.
نقش کلیدی ژنتیک بر استعدادیابی فوتبال
فوتبال به میدان نبرد علوم ورزشی تبدیل شده است و آزمایش ژنتیک به عنوان جدیدترین سلاحی در نظر گرفته می شود که باشگاه ها برای دست یابی به هدف خود از آن استفاده می کنند. در واقع، تیم ها مدت ها قبل از اینکه وارد زمین بازی شوند و مسابقات خود را شروع کنند، به دنبال پیروزی در بازی ها هستند. بنابراین با آغاز دوره جدیدی از مدیریت بازیکن و استعدادیابی ژنتیکی فوتبال، آزمایش های ژنتیکی میتوانند تجزیه و تحلیل 45 ژن در بدن انسان را انجام دهند تا همه چیز را در مورد ترکیب بیولوژیکی بازیکنان تیم بگویند.
این بدان معناست که مربیان می توانند با استفاده از نتایج آزمایش ژنتیک بازیکنانی را که از نظر ژنتیکی استعداد بیشتری در دویدن سریع تر دارند یا حتی بازیکنانی را شناسایی کنند که به لحاظ ژنتیکی و استعداد ذاتی بیشتر در معرض آسیب قرار میگیرند. نقش ژنتیک در استعدادیابی فوتبال از این جهت حائز اهمیت است که فوتبال یک ورزش قدرت محور و انفجاری به حساب می آید. موفقیت در این ورزش به توانایی بازیکنان در سریع دویدن، شتاب گیری و کاهش سرعت ناگهانی، تغییر جهت سریع و اقداماتی مانند ضربه زدن به توپ وابسته خواهد بود.
نقشی که استعدادیابی ژنتیکی فوتبال در شناسایی افراد با استعداد در این ورزش ایفا می کند، شامل موارد زیر می شود:
سرعت و قدرت
از آنجایی که ژنتیک را به عنوان عامل تعیین کننده حجم عضله و ترکیب فیبر عضلانی (فیبر سریع یا آهسته)، آستانه بیهوازی (AT)، ظرفیت ریه، انعطافپذیری در هر فرد می شناسند، تاثیر زیادی در قدرت بدنی افراد دارد.
در واقع مربیانی که به دنبال پیدا کردن پاسخی برای علت تفاوت برخی از بازکنان در سریع دویدن هستند، آزمایش ژنتیک و استعدادیابی ژنتیکی فوتبال دقیقا همان چیزی را نشان می دهد که مربیان به دنبال حل آن هستند.
در آزمایش ژنتیک بازیکنان با عملکرد بهتر مشخص شده است که آن ها دارای ژن هایی با پروتین آلفا اکتینین-3 هستند. این پروتئین را به عنوان پروتئین سرعت نام گذاری کرده اند که فیبرهای عضلانی را برای انقباض سریع افزایش می دهد و همچنین باعث افزایش قدرت پاها می شوند.
یکی از محدودیت های ژنتیکی برای برخی از بازیکنان، ظرفیت یا توانایی قلب برای انتقال اکسیژن کافی به عضلات اسکلتی است. در واقع استعدادیابی ژنتیکی فوتبال به شناسایی استقامت بازیکنان کمک می کند. بازیکنانی که دارای «ژنوتیپ آلل ACE I بیش از حد» هستند، یک «مکانیسم اساسی مربوط به سیستم قلبی عروقی سالم تر» در اختیار دارند.
همچنین کمبود ژن آلل ACE I در بازیکنان به ایجاد محدودیتی دیگر برای آن ها منجر می شود که توانایی بافت عضلانی برای استفاده مؤثر از اکسیژن و ایجاد ATP (آدنوزین تری فسفات) را کاهش می دهد. ATP (آدنوزین تری فسفات) سوختی است که انقباض عضلانی و حرکت را ایجاد می کند.
پیشگیری از آسیب
به طور کلی، مربیان فوتبال دریافته اند که «ژن COL1A1 زنجیره آلفا کلاژن نوع I، جزء پروتئینی اصلی همه تاندون ها و رباط ها را رمزگذاری می کند.» از آنجایی که رباط ها استخوان ها را به یکدیگر و تاندون ها، ماهیچه ها را به استخوان ها متصل می کنند، نقش آن ها در سیستم اسکلتی عضلانی بسیار مهم است.
با این توضیحات استعدادیابی ژنتیکی فوتبال به مربیان کمک می کند تا درک درستی از عملکرد بدن بازیکنان خود به دست بیاورند. در هنگام تصمیم گیری برای فرستادن بازیکن به زمین برای 90 دقیقه بازی اطمینان حاصل کنند که پاها و رباط های او برای یک فصل بازی کامل آسیب نخواهند دید.
چاقی و افزایش چربی بدن
آزمایش های ژنتیک نشان می دهند که افراد از لحاظ ژنی در معرض چاقی و مستعد چاقی هستند یا خیر. برخی افراد دارای ژن FTO هستند که اغلب به آن «ژن چربی» می گویند. این ژن حساسیت بالایی به چربی های اشباع شده در رژیم غذایی دارد و پس از خوردن غذا، بیشتر آن را به عنوان چربی بدن ذخیره می کند.
استعدادیابی ژنتیکی فوتبال مشخص می کند چنین افرادی برای کاهش وزن و رسیدن به تناسب اندام به تلاش زیادی نیاز دارند. به عبارت دیگر برای افرادی که این ژن را دارند طبق برنامه غذایی خاص و برنامه ورزشی خوب و هدف دار از چاقی جلوگیری خواهند کرد.
چگونه ژنتیک بر واکنش ورزشکار به تمرین تاثیرگذار است؟
ژنهای یک فرد ممکن است واکنش بدن او به تمرین کردن، رژیم غذایی و عوامل خارجی را نشان دهد. اگر بدن شما از پتانسیل ژنتیکی پایینی برای استقامت برخوردار است، بدنتان ممکن است نسبت به تمرین کردن واکنش خوبی بدهد و پتانسیلتان بهتر از افراد با داشتن ژنتیک استعداد رشد کند که بدن او به تمرین کردن هیچ واکنش نمیدهد.
همچنین تمرین باعث افزایش کارایی قلب میشود اما میزان این افزایش به ژنتیک بستگی دارد. ورزشکارانی که استعداد ژنتیکی دارند نسبت به تمرین کردن، واکنش بهتری نشان میدهند و میتوکندریهای بیشتری در سلولهای آنها افزایش پیدا میکند.
عواقب استفاده از آزمایش ژنتیک در استعدادیابی فوتبال
اگرچه آزمایش ژنتیک به شناسایی بازیکنان با قدرت بدنی بالا کمک می کند، اما زیاد تمرین کردن، رژیم غذایی مناسب و عوامل دیگر، نقش زیادی در شکلگیری پتانسیل فرد دارند. در واقع نمی توان انتخاب بازیکنان یک تیم را فقط بر اساس استعدادیابی ژنتیکی فوتبال انجام داد. زیرا ممکن است فردی، پتانسیل ژنتیکی برای تبدیل شدن به یک بازیکن حرفه ای را داشته باشد، اما سبک زندگی او مانع از ورزش کردن و دست یابی به موفقیت در فوتبال شود.
از طرفی ممکن است فردی با پتانسیل ژنتیکی محدود بتواند راه هایی برای جبران این مشکل پیدا کند و به یک فوتبالیست توانمند و حرفه ای تبدیل شود.
بنابراین رایج شدن آزمایش های ژنتیکی در انتخاب بازیکنان فوتبال می تواند موجب افزایش نگرانی های افراد در این زمینه شود. این امر در نهایت منجر می شود افرادی که از ویژگی های ژنتیکی مطلوبی برای انجام بازی فوتبال برخوردار نیستند، در معرض رفتارهای تبعیض آمیز قرار بگیرند.
جمع بندی
امروزه در بسیاری از کشورهای جهان از طریق استعدادیابی ژنتیکی فوتبال این موضوع مشخص شده است که یک فرد پتانسیل تبدیل شدن به یک بازیکن حرفه ای را دارد یا خیر. در واقع توانایی بدنی هر فرد در داشتن سرعت، قدرت، استقامت و همچنین جلوگیری از مصدومیت و چاق شدن به ژن های آن فرد بستگی خواهد داشت. با این حال اگرچه وجود ژن های خوب در موفقیت هر فرد در بازی فوتبال تاثیر بسزایی نشان می دهد، اما در صورتی که فرد علاقه و پشتکاری در کار نداشته باشد، به موفقیت مورد نظر نخواهد رسید.
سوالات متداول
نقش کلیدی ژنتیک بر استعدادیابی فوتبال چیست؟
نقشی که استعدادیابی ژنتیکی فوتبال در شناسایی افراد با استعداد در این ورزش ایفا می کند، شامل موارد زیر می شود:سرعت و قدرت، پیشگیری از آسیب، چاقی و افزایش چربی بدن از عوامل موثر بر آن هستند.
عواقب استفاده از استعدادیابی ژنتیکی فوتبال چیست؟
اگرچه آزمایش ژنتیک به شناسایی بازیکنان با قدرت بدنی بالا کمک می کند، اما زیاد تمرین کردن، رژیم غذایی مناسب و عوامل دیگر، نقش زیادی در شکلگیری پتانسیل فرد دارند. در واقع نمی توان انتخاب بازیکنان یک تیم را فقط بر اساس استعدادیابی ژنتیکی فوتبال انجام داد.